استارتاپِ پول‌ساز‌ فقط نرم‌افزاری نیست!

چندی پیش در خبری خواندیم که یکی از مدیران شرکت کانادایی نانووان (Nano One Materials) موفق به دریافت جایزه‌ کارآفرین برتر سال ۲۰۱۸ موسوم به Ernst and Young’s 2018 Entrepreneur of the Year for Mining and Resources، شده‌ است.

اما ممکن است سوال‌هایی برای شما مطرح شده باشد:

1. نانووان آیا شرکت ارزشمندی است؟ چه قدر؟
2. این آقای پاول ماتیسک که این جایزه را گرفته، کیست؟ و این جایزه اساساً چرا به او داده شده است؟

بهتر است ابتدا از سوال دوم شروع کنیم!

کافیست که اسم پاول ماتیسک را در اینترنت جستجو کنیم تا به این اطلاعات برسیم: پیرمردی ۶۰ ساله که هم اکنون عضو هیئت مدیره ۱۱ شرکت است؛ کسی که اگر در ایران زندگی می‌کرد، ممکن بود خیلی از ما به جای جایزه دادن و تشویق کردنش ایراد بگیریم که بهتر نیست بازنشسته‌اش کنیم برود و جا برای جوان‌ها باز شود؟

پروفایل ماتیسک در سایت بلومبرگ

درباره پاول ماتیسک

پاول کودکی‌اش را در تورنتو سپری کرد و خیلی زود و در همان سنین جوانی خودش را به عنوان یک پیشگوی آینده مطرح کرد. کسی که شهره خوبی در پیش بینی روندها در کالاهای پایه (commodity trend) به دست آورد. کارشناسی‌ و کارشناسی ارشدش را در رشته زمین‌شناسی گرفت و کارش را در بخش خصوصی آغاز کرد و کمی بعد هم شرکت خود را با نام Bedrock بنیان گذاشت. این شرکت در حوزه زمین شناسی و سرمایه‌گذاری در این حوزه فعالیت می‌کرد و خیلی زود در زمینه پیدا کردن فرصت‌های مناسب سرمایه‌گذاری در حوزه معدن و همچنین تشکیل دادن تیم‌های شرکتی و تامین مالی آن‌ها، اعتبار یافت. خودش در یکی از مصاحبه‌ها شعارش را این جمله بیان می‌کند و بعد هم زیر خنده می‌زند:

“I like making shit happen”

که خوب البته به ترجمه من نیاز ندارد!

نکته جالبی که از بررسی سوابق کاری ماتیسک به چشم می‌خورد؛ توانایی عجیبش در بزرگ‌ کردن کارها و فروش به موقع و خروج از آن‌هاست. همان چیزی که ارزشمندترین نکته برای هر سرمایه‌گذار خطر پذیر است: ورود به کسب و کارها زمانی که کوچک هستند و خروج از آن‌ها وقتی که چند برابر شده‌اند و مجدداً شروع کسب‌وکارهای جدید.

جالب است بدانید برای پنج تا از شرکت‌هایی که او موسسشان بود، ۲۳۰ میلیون دلار سرمایه گذار جذب کرد و بعدتر آن‌ها را روی هم رفته ۲.۶ میلیارد دلار فروخت و این یعنی او سرمایه سرمایه گذاران را حدوداً ۱۱.۳ برابر کرده است.

او از آن دست کارآفرینان حوزه معدنیست که خودش را به یک ماده معدنی خاص محدود نکرده‌است. اورانیم، پتاس، طلا، لیتیم از جمله موادیست که ماتیسک در بازارشان حضور فعالی داشته‌است. برای مثال درباره ماده معدنی اورانیم، زمانی که فلزات پایه به ازای هر پوند در قیمتی در حدود ۱۰ دلار، معامله‌ می‌شدند او شرکت Energy Metal corp) EMC) را تاسیس کرد. سه سال بعد قیمت‌ها به حدود ۱۳۰ دلار رشد کرد و یک شرکت تورنتویی به نام Uranium One شرکت ماتیسک را به قیمت بسیار شیرین ۱.۶ میلیارد دلار خرید که بزرگترین معامله ماتیسک محسوب می‌شود. ماتیسک با افتخار می‌گوید “من آن را در بالاترین قیمت فروختم”.

ماتیسک سرمایه‌گذاری و راهبری شرکت‌هایی چون Lithuim One، Lithium X Energy Corp، Potash One، Goldrock Mines Corp را نیز به عهده داشته است و آن‌ها را مجموعاً با قیمتی در حدود ۱ میلیارد دلار فروخته است.

جمع بندی جواب سوال دوم

اگر بخواهیم یک جمع‌بندی درباره این کارآفرین برتر حوزه مواد معدنی داشته باشیم شاید بتوان گفت، باارزشترین ویژگی این پیرمرد ۶۰ ساله، چابکی‌اش در تصمیم‌گیری، پیش‌بینی درست روندها، حرکت منطقی و چرخش‌های بجا در کسب و کار و ساختن شبکه‌ای از شرکت‌ها که تقویت کننده جایگاه تجاری یکدیگر باشند، عنوان کرد. و اینکه او تحصیلات دانشگاهی‌اش کاملا در حوزه زمین شناسی بوده است هم سیگنال مهمی به ما می‌دهد که برای تاجر موفق شدن حتماً نباید دکترای مدیریت بازرگانی از دانشگاه هاروارد داشت! همه چیز به فرد باز‌می‌گردد! برای پاول ماتیسک، فهم عمیق فنی‌اش در حوزه زمین شناسی منجر به دیدن فرصت‌های سرمایه‌گذاری این حوزه شد و هر آنچه که از هوش تجاری برای موفقیتش لازم بود را خیلی حساب شده به دست آورد.

برخی از مهم‌ترین سمت‌های شغلی فعلی

سوابق تحصیلی

اما جواب سوال اول

آن‌چه که از پاسخ سوال اول به دست آمد این بود که پاول ماتیسک، تنها به خاطر اینکه رئیس هیئت مدیره نانووان بوده است، جایزه نگرفته است. نانووان یکی از چند شرکتیست که او در آن‌ها نقش موثری ایفا می‌کند.

اما نانووان چه شرکتیست؟ و چه قدر می‌ارزد؟ آیا این شرکت شرکت مهمی است؟

مأموریت نانووان، تجاری‌سازی فناوری‌های پتنت شده‌ این شرکت و تولید انبوه کامپوزیت‌های نانوساختار است. صنعت خودروسازی به دنبال افزایش دانسیته‌ انرژی باتری‌هاست تا از آن برای تأمین نیاز خودروها استفاده کند. معمولاً با افزایش دانسیته‌ انرژی، دوام و پایداری باتری کاهش می‌یابد. برخی پوشش‌ها و مواد تقویت‌کننده می‌توانند دوام باتری را افزایش دهند؛ هدف نانووان، ساخت کاتدهای نانوساختار با عملکرد بالا، دوام مناسب و قیمت رقابتی برای کاربرد در باتری‌های یون لیتیومی‌است. کاتدهایی که بتوانند به درستی نیازهای بازار را پوشش دهد.

اطلاعات کلی شرکت نانوان

شاید برایتان جالب باشد که درباره داستان این شرکت بدانید. قسمت درباره ما در سایت این شرکت فقط یک عکس است. همین عکس زیر! همان عکسی که از آن به عنوان داستان نانووان یاد شده است. اعداد گویا هستند. نانووان استارتاپی است که سال ۲۰۱۱ (البته با پیشینیه‌ای که از سال ۱۹۸۷ داشت)، شروع به کار کرد و فقط ۴ سال طول کشید که IPO شود. (منظور از IPO ، عرضه اولیه سهام در بورس است، چیزی که برای هر سرمایه‌گذار خطرپذیر نقطه دلخواهیست، جایی که می‌تواند به طعم شیرین رسیدن به نتیجه سرمایه‌گذاری اش برسد). شاید بتوان این طور گفت که شرکت نانووان اساساً یک شرکت موادی است که تشکیل شده از چند پتنت؛ پتنت‌هایی که بخش زیادی از ارزشمندی این شرکت به آن باز می‌گردد اما این تمام ماجرا نیست؛ اگر دقیق‌تر به شرکت‌های این چنینی نگاه کنیم افرادی چون پاول ماتیسک با مجموعه‌ای از تجارب، روابط و سایر سرمایه‌های اجتماعی را خواهیم دید که نهایتاً منجر به ارزشمندی چند میلیون دلاری این شرکت و ورود این شرکت به بورس و کسب رکوردهای خوب مالی شده‌اند.

قسمت “درباره ما” در سایت شرکت نانووان

پی نوشت:

اینجا و اینجا می توانید در مورد جایزه (Ernst & Young Entrepreneur of the Year Award) و برندگان امسال آن بخوانید. این جایزه برخلاف نامش هر سال تنها به یک نفر تعلق نمی گیرد و افراد متعدد و در زمینه های مختلف ممکن است شایستگی دریافت این جایزه را بیابند.